Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’in 15 Ağustos 2016 günü açıkladığı Mayıs 2016 dönemi Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarını değerlendirdi. TÜİK tarafından açıklanan dar tanımlı (standart) genel işsizlik oranının işgücü piyasalarındaki durumu bütün boyutlarıyla ortaya koyamadığına dikkat çeken DİSK-AR, bu hesaplama yöntemi işsizliğin gerçek boyutlarının anlaşılmasını zorlaştırdığını vurguladı.
DİSK-AR’a göre Mayıs 2016 döneminde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 17,14 olarak gerçekleşti. 2015 Mayıs ayında 5 milyon 621 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Mayıs 2016’da 5 Milyon 660 bine yükseldi. İş bulma ümidini kaybeden işsizlerin sayısı bir öncesi yılın aynı dönemine göre düşerken, Nisan 2016’ya göre 19 bin artarak 600 bin olarak gerçekleşti.
Mayıs 2016 döneminde tarım dışı işsizlik bir önceki yılın Mayıs ayına göre 0,1 azalarak yüzde 11,3 olarak gerçekleşti. Tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 14,9 oldu. Tarım dışı genç işsizliği ise 20,2’ye yükseldi.
Mayıs 2016 döneminde genç (15-24 yaş arası) işsizliği 0,4 puan artarak yüzde 17,4 olarak gerçekleşti. Genç kadın işsizliği ise 20,3 olarak hesaplandı. Mayıs 2016’da en yüksek işsizlik oranı yüzde 24,8 ile tarım dışı genç kadın işsizliğinde görüldü.
Kadın işsizliği standart işsizlik oranının 1,8 puan üzerinde yüzde 11, 2 olarak gerçekleşti.
Grafik 1: İşsizlik Oranları (Mayıs 2016)
Toplam işsiz sayısı 2 milyon 895 bin olurken, bu işsizlerin 1 milyon 805 bini erkeklerden 1 milyon 90 bini ise kadınlardan oluştu. İşgücüne dahil olmayan 27 milyon 859 bin kişilik nüfusun 7 milyon 958 bini erkek, 19 milyon 901 bini ise kadın. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 8,6 iken kadınlarda bu oran 11,2 ile erkeklerden 2,6 puan daha yüksek. Erkeklerde yüzde 66,3 olan istihdam oranı kadınlarda yüzde 29,2’ye düşüyor.
Tablo 1: İşgücü Piyasalarda Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği
Mayıs 2016’da toplam istihdam bir önceki dönemin aynı ayına göre 795 bini iki artarak 27 milyon 867 bine ulaştı. Tarımda 234 bin kişilik bir istihdam azalışı yaşanırken, imalat sanayinin ise sadece 3 bin kişilik artışla yerinde saydığı görülüyor. İnşaat sektöründe mevsimsel etkilere bağlı olarak 186 bin kişilik istihdam artışı yaşandığı görülmektedir.
Tablo 2: Sektörlere Göre İstihdam Artışı (Mayıs 2015- 2016) (Bin)
DİSK-AR’a göre, istihdamın sınıfsal kompozisyonundaki değişim devam ediyor. Mayıs 2016’da 27 milyon 867 bin kişilik istihdamın 18 milyon 826 bini ücretlilerden oluşuyor. Ücretli ve maaşlı çalışanların toplam istihdam içindeki payı yüzde 67,6’ya yükseldi. Bu oran bir önceki yıl yüzde 66,3 idi. İşverenlerin toplam istihdam içindeki payı küçük bir artışla yüzde 4,4’ten yüzde 4,7’ye yükselirken, kendi hesabına çalışanlar yüzde 16,9’dan 16,4’e düştü. Ücretsiz aile işçilerinin oranı ise 12,4’ten 11,4’e geriledi. Bu tablo işçileşmenin, ücretli çalışmanın temel bir çalışma biçimi haline geldiğini ve mülksüzleşmenin arttığı gösteriyor.
Grafik 2: İstihdamın Sınıfsal Dağılımı
