SONUÇ
Bence incelediğim referandum şu temel olguları göstermektedir: Referandumda “hayır” oyları yüksek bir orana çıkmış, yüzde 50 civarına erişmiştir. Bu olgu Türkiye’de muhafazakar, aşırı milliyetçi oyların üstünlüğünü geniş ölçüde yitirdiğini ifade etmektedir.
Verilen oylar Türk seçmeninde bir ayrışma, kutuplaşma olduğunu göstermektedir. “Hayır” oyları ülkemizin gelişmiş Batı bölgelerinde, büyük kentlerinde yoğunlaşmıştır. Daha çok eğitimli, orta sınıf gelirli kesimler “hayır” oyunu tercih etmişlerdir. İç göçlerle köylü nüfusu artmış orta ve doğu Anadolu kentlerinde ise “evet” oyları egemen olmuştur.
Özellikle eğitimli gençler “hayır” oyu verme yolunu seçmişlerdir. “Hayır” oyu verenler parlamenter demokratik yapıyı seçmiş, tek kişi iktidarına “hayır” demişlerdir. Bu tercihin gelecek seçimlerde iktidar değişimine yol açmasının olası olduğu görülmüştür.
Eskiden beri düşündüğüm gibi, seçimlerde iktisadi nedenler belirleyicidir. Bu yazıda bu nedenler arasında yer alan işgücü verilerine özel bir ağırlık verdim.
Türkiye’nin geçmişteki seçim haritaları zaman içinde önemli değişikliklere uğramaktadır. Bu eğilim incelediğim referandumda da geçerli olmuştur. Bu eğilim ve olgu, Türkiye’de siyasal alanın zaman içinde çok değiştiğini göstermektedir.
Ben bu “hayır” oyları artışını önemli bir gelişme olarak görüyorum. Çünkü bu eğilimin benimsenen mevcut iktisadi modelin terk edilmesi yolunu açması olasıdır. Başka konuşma ve yazılarımda vurguladığım gibi uygulanmakta olan iktisadi modeli, özellikle gelecek açısından çok sakıncalı buluyorum. Çünkü günümüzde dış sermaye akımlarıyla, büyük cari açıkları, büyük borçlarıyla işleyen ekonomimiz iktisadi kalkınmayı sağlayabilecek nitelikte değildir. Kanımca yalnızca alt yapı yatırımlarıyla , inşaat sektörünü temel büyüme faktörü sayan iktisat politikası ile sürdürülebilir büyüme sağlanamaz. Bu politikaların bir önemli sonucu da büyük rantlar yaratması, dolayısıyla zaten eşitsizlik içinde olan gelir dağılımını daha da bozuyor olmasıdır. Ben Türkiye için son zamanlarda önem kazanan 4. endüstri devriminin temel hedef olmasını öneriyorum. Bu devrim üzerindeki çalışmalarımı sürdürüyorum. Önemli bir kalkınma yolu olabilecek bu sanayi devriminin de, önceki üç sanayi devrimi için olduğu gibi, kaçırılmasından korkuyorum.
Burada son olarak, Nisan 16, 2017’deki referandum konusunda 25 Nisan 2017’de, Mülkiyeliler Birliği’nde bir arkadaş sohbet toplantısında bu yazı niteliğinde bir sunuş yapmış olduğumu belirtmek istiyorum.
(Bu yazı 8 Ocak 2018’de tamamlandı.)
KAYNAKÇA
-Aydoğuş, O. (2017): Milli Gelirde Revizyon: İnşaatla Büyümek, İktisat ve Toplum, Ocak 2017, s.4-9
-Aytun, U. (2017): Türkiye’de Emeğin Bölgeler Arası Göçünün Belirleyicileri Üzerine, İktisat ve Toplum, Ocak 2017: s.53-57
-Berker, A. (2016): Zorunlu Göçün Yol Açtığı Refah Kaybının İncelenmesi: Yaşam Memnuniyeti Yaklaşımı, ODTÜ Gelişme Dergisi, 43 (Aralık), 2016: s.675-706
-Bulutay, T., Timur S., Ersel, H. (1971): Türkiye’de Gelir Dağılımı: 1968, SBF Yayınları, 1971
-Çekirge, F. (2017) Altan Tan’ın PKK Yorumu İşaret Fişeğidir, Hürriyet gazetesi, 28 Nisan 2017, s.16
-Çelikkol, M.M., Doğrul, H.G. (2017): Yaratıcı Sınıf İçerisinde Yer Alan Mesleklerde Kadınların Durumu: Türkiye Üzerine Bir İnceleme, TİSK Akademi, 2017/I, s.116-146
-Çınar, M.U. (2017): “Gelişirken”: Türkiye Örneğinden Hareketle İktisadi Kalkınma Söylemleri ve Demokrasi İlişkisini Yeniden Düşünmek, ODTÜ Gelişme Dergisi, 44 (Nisan), 2017: s.47-67
-Ercan. H. (2017): Eğitim Şart, Neden Şart?, İktisat ve Toplum, Ocak 2017, s.14-19
-Eşiyok, B.A. (2017): Toplumsal Yaramız, Yarınımız: Göç ve İşsizlik, İktisat ve Toplum, Ocak 2017, s.46-51
– Çeviren Güven, G.Ç. (2016): Kalemiye’den Mülkiye’ye, Osmanlı Memurlarının Toplumsal Tarihi, Yazar: Carter V. Findley, Tarih Vakfı Yurt Yayınları
-İşveren (Eylül/Ekim 2016), TİSK Yayını
-T.C. Kalkınma Bakanlığı (2016): Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), 2017 Yılı Programı, Ankara 2016
-Saraçoğlu B. (2017): Türkiye’de Temel İşgücü Göstergeleri ve İşsizlik Histerisi, İktisat ve Toplum, Ocak 2017, s.30-36
-Şimşek, H. (2016): Herkese Bilim ve Teknoloji Dergisi, sayı 40, 30 Aralık 2016, s.17
-T.C. Milli Eğitim Bakanlığı (2016/2017): Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim, 2016, 2017)
-TİSK (2016): Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, 26. Genel Kurul Çalışma Raporu, 3 Aralık 2016
-TÜİK (2013): Türkiye İstatistik Yıllığı, Türkiye İstatistik Kurumu
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-1/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-2/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-3/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-4/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-5/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-6/
http://mulkiyehaber.net/nisan-2017-referandumu-uzerine-notlar-7/